تصمیم گرفتیم در قالب دو مقاله با موضوع جنگ خلیج فارس،دلایل و وقایع میان جنگ اول و دوم خلیج فارس را بازخوانی نماییم.
از زمان آغاز جنگ ایران و عراق تا پایان جنگ 8 ساله،چهره صدام حسین در نشریات امریکایی سیمایی خشن به خود نگرفت و او تنها بعنوان رهبر حزب بعث عراق شناخته میشد که به رغم معاهده نظامی با امریکا مورد حمایت این کشور قرار گرفته است.اما پس از جنگ ایران و عراق،صدام شکست خورده که عامل اتلاف سرمایه و نیروی عراق را در جنگ،دولت ایالات متحده میدانست مورد توجه امریکایی ها قرار گرفت و از این لحظه بود که اظهارات صدام،اسراییل را به وحشت انداخت.البته در روزهای ابتدایی پایان جنگ،صدام به سراحت موضع خود در قبال امریکا را بیان نمیساخت اما به مرور زمان مواضع صدام حسین با مواضع ایالات متحده در منطقه در تقابل قرار گرفت و امنیت عراق نیز امنیت اسراییل را به خطر انداخت.
این در حالی بود که در سراسر دوران جنگ ایران و عراق چهره مخدوشی از رهبر حزب بعث عراق نشان داده نمیشد.اما لازم به ذکر است که گرچه هدف از جنگ برای صدام دسترسی به منافع نفتی شمرده میشد اما امریکایی ها به دنبال اغراض سیاسی خود میگشتند و در این راه عراق را به باتلاقی که خود جرعت پاگذاشتن به آن را نداشتند فرود آوردند که نتیجه آن فرورفتن عراق در باتلاق جنگ بود.
پس از جنگ اوضاع اجتماعی و معیشتی عراق به وضعی فلاکت بار در آمد.هزینه های جنگ،عراق را به کشوری بدهکار و مفلوک مبدل ساخته بود.خصاراتی که صدام حسین به کشورش وارد آورد خصاراتی بود که جبران آن نیازمند حداقل 20 سال زمان بود.اما پایان جنگ ایران و عراق مقارن با کشمکش عراق با کشور ثروتمند کویت بود.کویت که در جنگ از هیچ کمکی به ارتش عراق خودداری نکرده بود پس از امضای 598 پول خود را از عراق طلب کرد و عراق که توان این بدهی سنگین را به کویت از این کشور تقاضای بخشش بدهی نمود و کویت از پذیرش این پیشنهاد خودداری کرد.
جنگی که عراق در خاک ایران به پیش برد و موجب خصارات فر اوان به هر دو کشور گردید با همکاری سایر دول عربی صورت گرفت و قطعا در صورت پیروزی صدام حسین،کشورهای عربی غنایم جنگ را مطابق سهم خود از عراق طلب میکردند. صدام حسین نیز بر این باور بود که چون جنگ او با ایران موجب افزایش بهای نفت و سود کلان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بوده است دولت های عربی باید بدهی خود را به این کشور ببخشند.
اما شکست صدام،کشورهای عربی را به عقب بازگرداند.جنگی که دول عربی با حمایت امریکا و اسراییل با ابزار کشور عراق به مدت 8 سال و فرسایشی به پیش بردند در آن روزها به مایه پشیمانی آنها مبدل گشت و هرکدام سعی در تبرعه خود از همکاری با صدام را داشتند.
کویت نیز در این راستا راه خود را از صدام جدا کرد و حاضر به عفو بدهی خود به عراق نگردید.صدام که راهی برای ای بحران نیافت سعی کرد تا با حمایت دوستان قدیم خود که در جنگ با ایران از او مایت کردند بهای نفت را افزایش دهد.طرح صدام حسین برای این اقدام این بود که چنانچه کشورهای تولید کننده نفت،استخراج و تولید نفت را کاهش دهند،بهای نفت افایش خواهد یافت.بهای نفت برای عراق از اهمیت زیادی برخوردار بود و به این واسطه سود کلانی نصیب صدام میشد و او میتوانست بخشی از خصارات جنگ را جبران نماید.اما این بار کویت در اپک،مقابل عراق قرار گرفت و پیشگام کشورهای عربی در مخالفت با طرح عراق مبنی بر کاهش تولید نفت شد.
آهنگ جنگ از آنجایی به گوش رسید که صدام همانگونه که پیش از جنگ با ایران مخالفت خود را با خطوط مرزی ایران و عراق نشان داده بود این بار مخالفت خود را با خطوط مرزی با کویت نشان داد و مدعی شد که منطقه مورد اختلاف با کویت که از پیش از این بعنوان یک منطقه مورد اختلاف شناخته میشده است عراق را از دریا جدا میکند.
گرچه تحرکات سیاسی کویت و تقابل سیاسی کویت با عراق در کویت و هم در سازمان ملل و هم در مذاکرات دو جانبه به جهت تصویه بدهی عراق به کویت عامل نفرت صدام از این کشور گردیده بود اما آتش جنگ از زمانی افروخته شد که کویت اقدام به حفر چاه در منطقه مورد اختلاف با عراق نمود.صدام در حالی ماشه تصرف کویت را به عقب کشید که سفیر امریکا در دیدار با او اعلام کرده بود که امریکا در مقابل اخلاف مرزی کیت با عراق بی طرف است و همچنین پس از آن امریکا رسما خود را بی طرف خواند.
اما پس از تصرف کویت و اقدامات ضد اسراییلی و ضد امریکایی صدام،امریکا سکوت خود را شکست و جنگ خلیج فارس با هدف به عقب راندن صدام از کشوری که امریکا پیش از این در رابطه با آن به صدام قول بی طرفی داده بود با بهانه حفاظت از یک هم پیمان آغاز نمود.