ارزیابی اهداف و نتایج ایجاد منطقه حائل در سوریه در پی عملیات مشترک آنکارا با چراغ سبز واشنگتن

نام مقاله:
ارزیابی اهداف و نتایج ایجاد منطقه حائل در سوریه در پی عملیات مشترک آنکارا با چراغ سبز واشنگتن
-----------------------------------------------------------------------------------------------
طی چند روز اخیر ترکیه طی چند عملیات هوایی پروژه جدیدی را در خاک سوریه آغاز کرده است که گفته میشود هدف اصلی آن ایجاد منطقه حائل به طول چندین کیلومتر در مرز با سوریه باشد.انفجار حولناک اخیر که در ترکیه به وقوع پیوست را میتوان زنگ خطری برای پیشبرد تروریسم در ترکیه دانست.گرچه ترکیه به آموزش مخالفان معتدل دولت سوریه میپردازد اما باید گفت بیشتر این کار را برای خوشایند امریکایی ها انجام میدهد.اقدامی که ممکن است در آینده آن را لغو کند.عملیات اخیر ترکیه در سوریه که با چراغ سبز امریکا صورت گرفت نوعی دور کردن خطر از مرزهای این کشور شمرده میشود.اما سوال این است که این اقدام به چه دلیل مورد حمایت امریکا قرار گرفت؟امریکا در تلاش است تا با محدود کردن تروریسم در خاک سوریه و تنگ تر کردن حلقه محاصره داعش در سوریه این گروه تروریستی را وادار به عقب نشینی به سمت دمشق کند تا بار دیگر دمشق در خطر سقوط قرار بگیرد.حملات هوایی ترکیه و امریکا نیز با این هدف صورت گرفته است اما باز هم این حملات نتوانسته است داعش را وادار به عقب نشینی کند و شاید تنها آنها را متوقف کرده باشد یا سرعت حرکت آنها را کند نموده است.
پایان عملیات ترکیه در سوریه که با ورود ترک ها به خاک این کشور همراه بوده است سرانجام به آزادی مناطقی ختم گردید.امریکا و ترکیه درصدد هستند تا با نام گذاری این منطقه به نام مناطق آزاد شده از دست داعش،بهانه دخالت نظامی ترکیه در سوریه را از دست ایران،روسیه و سوریه بگیرند و اقدام ترکیه را نوعی مبارزه با تروریسم جلوه دهند.
طی دو سال اخیر ترکیه نفوذ گسترده ای در میان مخالفان سوری مخصوصا جیش الحریه پیدا کرده است.از این رو من فکر میکنم امریکا طرح اساسی خود را در قبال سوریه عملی کرده باشد و اقدام مشترک خود را با ترکیه برای پاکسازی شهرهای سوریه آغاز کرده است.پیش بینی میشود امریکا در آینده با کمک ترکیه و احتمالا اردن اقدام به پاک سازی شهرهای ترکیه نماید.
اما در این خصوص باید بگویم ارزیابی عملکرد امریکا در حمایت از گروه های معتدل سوری مرا به این باور رسانده است که درصورت سقوط دولت اسد،امریکا حکومت آینده سوریه را به جیش الحری خواهد سپرد اما این احتمال نیز در حالت متعادلی با احتمال دیگر قرار دارد.احتمال دیگری که من میدهم این است که امریکا و ترکیه با پاکسازی شهرهای سوریه از داعش،اداره این شهر ها را به جیش الحری خواهد سپرد.چرا که تعریف و تمجید امریکایی ها از این گروه تروریستی وخالف بشار اسد از مدتها پیش آغاز شده بود و روز به روز افزایش یافته است.پس میتوان تکه تکه شدن سوریه را احتمالی دیگر در منطقه برشمرد.چنانچه امریکا بخش هایی از سوریه که اکنون در دست بشار اسد قرار دارد را جزئی از سوریه جنوبی بداند،قطعا سوریه شمالی در دست جیش الحری مورد حمایت واشنگتن خواهد بود.هرچند علاوه بر جیش الحری،النصره نیز با نیروهای بشار درگیر است اما داعش توانسته است با وارد آوردن خصارات فراوان به این گروه تروریستی،این گروه را بیش از پیش تضعیف کند و احتمال فروپاشی این گروه از درون نیز قوت گرفته است.
بنا براین دانستیم که دو گزینه در پیش روی آینده سوریه قرار دارد.اول سقوط کامل دولت بشار اسد و اداره سوریه به دست جیش الحری و گزینه دوم تجزیه خاک سوریه است که در این شرایط بشاراسد قدرت پیشین را نخواد داشت و دیگر تهدیدی برای امنیت اسراییل نخواهد بود و این دقیقا همان چیزی است که اسراییل میخواست.
با این حال عملیات جدید آنکارا با چراغ سبز واشنگتن را باید آغاز یک حرکت بزرگ دانست.اکنون سوال این جاست که برای منطقه حایل چه پیش خواهد آمد؟من فکر میکنم ترکیه برای گرفتن بهانه از دست ایران و سوریه در خاک کشور همسایه نخواهد ماند و از این منطقه مراقبت خواهد کرد اما به نظر نمیرسد کار آنقدر جدی باشد که بخواهد این منطقه را پرواز ممنوع اعلام کند لکن ممکن است ترکیه برای محدود سازی سوریه و خط و نشان برای کردها این کار را انجام دهد که احتمال آن بسیار ضعیف است.اما به هرحال این نوار مرزی را برای اجرایی سازی عملیات های بعدی مشترک با امریکا دست نخورده نگاه خواهد داشت.من فکر میکنم بیشترین ترس ترکها از داعش در خصوص نتیجه عملیات های نظامی حزب الله در خاک سوریه باشد.با ورود عناصر داعش به لبنان و فعالیت های زیرزمینی آنها در برخی شهر های لبنان ،دولت این کشور و حزب المستقبل را به وحشت انداخته است به گونه ای که مسیحی ها در مقابل این اقدام داعش سکوت کرده اند.گرچه دبیرکل حزب الله بارها این خطر را گوشزد نمود اما تاکنون اقدام جدی دولتی صورت نگرفته است و حزب الله لبنان خود در این مورد دست به کار شده است.این وقایع موجب گردید حضور سربازان حزب الله در سوریه کمرنگ تر شود که این خود هدفی بود که عربستان صعودی با گسیل نیروهای داعش به خاک لبنان به آن دست یافت.همه این موارد به انضمام راهیابی تروریسم به لبنان،ترکیه را دچار نوعی وحشت نمود که مبادا دخالتهایش در سوریه موجب شود داعش برای توقف ترکیه از این اقدام وارد خاک این کشور شود و او نیز همچون حزب الله لبنان ناچار به عقب نشینی در کشو خود گردد.از این رو ترکیه از ابتدا موضع تهاجمی به خود گرفت و دست به ایجاد منطقه حایل در مرز با سوریه زد که با دو هدف صورت پذیرفت.
1-حفظ ترکیه از خطر تروریسم
2-زمینه سازی برای انجام عملیات مشترک با امریکا برای پاکسازی یک به یک شهرهای سوریه از داعش به گونه ای که درگیری مستقیم با نیروهای بشار اسد بوجود نیاید.چرا که ترکیه به خوبی میداند درگیری مستقیم با نیروهای سوریه موجب تیرگی روابط با ایران خواهد شد و یک همسایه مورد اعتماد منطقه ای را از دست خواهد داد.
3-آغاز عملیات ترکیه برای صلح با کردها ها:یکی از مسئولان ترکیه گفته است که آنکارا با واشنگتن توافق کرده است که از منطقه حائل فراتر نرود.ایجاد منطقه حائل قطعا بر حزب کارگر ترکیه اثر خواهد گذاشت و آنها را منزوی خواهد نمود.کردها که در فکر این هستند که با تصرف مناطق کردنشین سوریه پس از پاکسازی از آنها لوث داعش،جای پای خود را محکم کنند و به خودمختاری دست یابند با این کار ارتش ترکیه به این باور میرسند که خلاء ناشی از داعش با نیروهای کرد پر نخواهد شد و آنها چیزی را بدست نخواهند آورد.تاریخ ثابت کرده است که کردهای خاورمیانه از جنگ و ناامنی در جهت نایل آمدن به اهداف خود بهره میبرند که برای نمونه باید به خودمختاری کردستان عراق ناشی از حمله امریکا به عراق اشاره نمود.بنابراین قطعا کردهای ترکیه که به تازگی بسیار فعال شده اند زحماتی را برای ترکیه به دنبال داشته اند که اردوغان با اجازه ورود نمایندگان کرد به پارلمان تا حدودی از این نزاع کاسته است.با این حال به نظر من ایجاد منطقه حائل در خاک سوریه شاید موجب تحقق دو هدف اول ترکیه گردد اما هدف سوم ترکیه از این اقدام،مقطعی و سطحی خواهد بود و پس از پاکسازی شهرهای سوریه از داعش،روند هم زیستی و آشتی با حزب کارگران کردستان باید آغاز شود و کردها سهم بیشتری را در پارلمان ترکیه کسب خواهند نمود و این از نتایج مثبت بحران سوریه برای کردها است.
نتیجه:اقدام نظامی آنکارا علیه داعش در خاک سوریه که ایجاد منطقه حائل را به همراه داشته است از موضوعات بحث برانگیز چند روز اخیر در خبرگزاری هاست.تحلیل ما از این اقدام این است که این اقدام ترکیه اقدامی مثبت در جهت امنیت ملی این کشور است و قطعا موجب همکاری بیشتر این کشور با امریکا خواهد گردید.لکن این اقدام تبعانی را داراست که اردوغان و حزبش در آینده باید بپردازند تا نتایج مثبت اولیه حاصل گردد.